Rabu, 15 Februari 2012

Sunda Ti Wikipédia, énsiklopédia bébas basa Sunda Luncat ka: pituduh, sungsi Sunda mangrupa idéntitas pikeun hiji séké sélér nu nyicingan utamana bagian kulon pulo Jawa (katelah Tatar Sunda atawa Pasundan, ngawengku propinsi Jawa Kulon, Banten, jeung bagian kulon Jawa Tengah), nyaéta urang Sunda, nu migunakeun basa Sunda salaku basa indungna katut kabudayaanana. Sunda asalna tina kécap Su nu hartina sagala nu ngawengku unsur kaalusan. Urang Sunda miboga kayakinan yén ngabogaan etos atawa karakter Kasundaan, salaku jalan ka kautamaan hirup. Karakter Sunda nu dimaksud nya éta cageur (sehat), bageur (baik), bener (benar), singer (mawas diri), jeung pinter (cerdas). Karakter ieu geus dituluykeun ku masarakat nu cicing di Jawa barat ti jaman Kerajaan Salakanagara. Aya sababaraha definisi sunda nurutkeun para ahli, diantarana nya éta: * Sund hartina moncorong (A Sanskrit-English Dictionary karangan Monier Williams) * Kécap Sunda dina An Index to the names in the Mahabharata karangan S. Sorensen disebutkeun yén:Ngaran Dewa Wisnu, Ngaran Daitya (Buta) anak Nisunda (Nikhumba) jeung dulurna Upasunda. Ieu dua dulur téh silihpaéhan lantaran marebutkeun Widatina geulis nu ngaranna Tilottama. * Dina Kamus Jav-Ned. Handwoordenbook karangan J.E.C. Gericke jeung T. Roorda disebutkeun yén Sunda téh hartina numpuk, nyusun, ngarangkep, kécap atawa sora dirajek. Upama dijieun candrasangkala hartina dua, asalna tina basa Jawa unda anu hartina :Ngunda (jangkrik anu rek diadukeun), Ngapungkeun (langlayangan). Dina basa Jawa tunda hartina tumpukan, susun. * Sunda hartina éndah, dina carita Mundinglaya Dikusumah aya garwa Prabu Siliwangi anu jenenganana Nyai Mantri Manik ManuSunda, sakapeung disebut Kentring Manik ManuSunda, anu hartina Nyai Mantri Permata Ciciptan anu Endah. * Numutkeun kana basa Sansakerta anu mangrupa induk basa-basa Austronesia, harti sunda téh aya genep, nya éta :Bercahaya, terang benderang, Anu ngarawat alam/dunya, Satria anu ngabogaan tanaga gedé, Satria anu trampil, Bodas beresih, Ngaran gunung di beulah kalér kota Bandung. * Numutkeun basa Kawi (Kawi-Javaans Woordenbook karangan C. F. Winter Sr.) aya opat harti Sunda, nya éta :“Cai” hartina daérah anu loba cai, “Tumpukan” hartina subur, “Pangkat” hartina ngabogaan kualitas, “Waspada” hartina ati-ati * Numutkeun basa Jawa aya lima harti Sunda, nya éta :“Tersusun” hartina tartib, “Nyatu/Bersatu” hartina hirup rukun, “Angka dua (candra sangkala)” hartina saimbang, “Naék” hartina kualitas hirupna terus naék, “Terbang melambung” hartina beuki naék kualitasna. * Numutkeun pamanggih G.P Rouffaér kecap sunda asalna tina basa hindu, nya éta :Sund hartina moncorong, Ngaran dewa wisnu, Ngaran daitya (buta), Ngaran hiji monyet, Cuddha hartina bodas, Sa-udha, Sa-tunda hartina panundaan/gudang, Sugema. * Numutkeun basa Sundana, kecap Sunda ngabogaan harti :“Lumbung” hartina subur makmur, “Sonda” hartina alus, “Sonda” hartina unggul, “Sonda” hartina senang, bungah, “Sonda” hartina sarua jeung kahayang haté, “Sondara” hartina lalaki anu kasép, “Sondari” hartina awéwé anu geulis, Pinuh ku rasa kanyaah, Éndah. * Bahasa Kawi[1] 1. SUNDA hartina cai 2. SUNDA hartina jumplukan 3. SUNDA hartina pangkat 4. SUNDA hartina ati-ati * Bahasa Jawa [2] 1. SUNDA hartina ngéntép seureuh 2. SUNDA hartina ngahiji 3. SUNDA hartina angka dua (2) dina itungan candrasangkala atawa suryasangkala 4. SUNDA asalna tina kecap unda, artina naék 5. SUNDA hartina ngapung Sundakala Daptar eusi [sumputkeun] * 1 Pamuka * 2 Widang géografi/géologi * 3 Étimologi * 4 Tempo ogé * 5 Sumber rujukan * 6 Tumbu kaluar [édit] Pamuka Kecap Sunda bisa nujul ka rupa-rupa harti nu sacara umum patali jeung wewengkon bagian kulon kapuloan Indonésia. Titinggal sajarah pangheubeulna nu nyebut-nyebut kecap Sunda nyaéta prasasti Kebonkopi 2 nu dijieun taun 536 M (atawa 458 Saka) dina basa Malayu nu nujul ka karajaan Sunda (aya ogé nu boga pamanggih yén prasasti ieu dijieun taun 932 M, atawa 854 Saka). [édit] Widang géografi/géologi Istilah-istilah dina widang géografi/géologi nu ngagunakeun kecap "sunda" diwanohkeun ku pangumbara Kulon ti Éropa, di antarana * Kapuloan Sunda Gedé * Kapuloan Sunda Leutik * Selat Sunda * Laut Sunda * Amparan Sunda [édit] Étimologi Kecap ieu sigana asalna tina basa Sangsakerta nu hartina 'cahya' atawa 'cai'. [édit] Tempo ogé * Sajarah Sunda * Kidung Sunda, hiji naskah nu nyaritakeun kajadian perang Bubat * Kala Sunda, kalénder Sunda * Aksara Sunda, aksara Sunda buhun nu kapanggih dina naskah-naskah buhun titinggal mangsa karajaan Sunda * Arsitéktur#Wangunan_Sunda, bentuk-bentuk tradisional wangunan Sunda * Paguyuban Pasundan [édit] Sumber rujukan * Sajarah Sunda, tulisan Édi S. Ékajati dina Majalah Manglé [édit] Tumbu kaluar * KUSnét (Komunitas Urang Sunda di Internet) * SundaNet.Com: portal komunitas Sunda * salemku.co.cc: portal komunitas Sunda Salem * ruparupikasundaan.blogspot.com: portal Kasundaan Arjuna Wayang.jpg Artikel ngeunaan Sunda ieu mangrupa taratas, perlu disampurnakeun. Upami sadérék uninga langkung paos perkawis ieu, dihaturan kanggo ngalengkepan.

Belajar Bahasa Sunda

180px-cepot_wayang1Saya persembahakan bagi teman-teman yang kepengen belajar bahasa sunda,selamat mencoba…
-APA KABAR..? : KUMAHA DAMANG..?
-BAIK : DAMANG
-BAGUS : SAE
-LAGI NGAPIN..? : NUJU NAON..?
-SIAPA NAMA KAMU ? : SAHA JENENGAN ANJEUN..?
-NAMA SAYA CEP AGUNG : NAMI ABDI CEP AGUNG
-SILAHKAN DUDUK..: MANGGA CALIK..
-TERIMA KASIH : NUHUN
-SAMA –SAMA : SAMI –SAMI
-IYA : MUHUN
-TIDAK : HENTEU
-PERMISI : PUNTEN
-MAAFKAN SAYA : HAPUNTEN ABDI
-BAGAIMANA : KUMAHA
-APA : NAON
-KAPAN : IRAHA
-SIAPA : SAHA
-KENAPA : KUNAON
-BERAPA : SABARAHA
-SAYA : ABDI (HALUS) /URANG (SEBAYA)/AING (KASAR)
-KAMU : ANJEUN (HALUS) /MANEH(SEBAYA )SIA(KASAR)
-MAU : HOYONG (HALUS) /HAYANG (SEBAYA)
-TIDAK MAU : ALIM (HALUS)/EMBUNG
-SAYA MAU MINUM : ABDI HOYONG EUEUT
-MINUM : EUEUT (HALUS)/NGINUM (SEBAYA)
-MAKAN : TUANG (KE YG LEBIH TUA)/EMAM (YG LEBIH MUDA/ANAK2)/NEDA(DIRI SENDIRI)/DAHAR (SEBAYA)/NGALEBOK (KASAR)/NYATU (KASAR)
-SAYA TIDAK FAHAM BAHASA SUNDA : ABDI HENTEU FAHAM BAHASA SUNDA
-SEDIKIT-SEDIKIT : SA ALIT-SA ALIT/SAKEDIK-SAKEDIK (HALUS) /SAEUTIK-SAEUTIK(SEBAYA)
-KAMU TINGGAL DI MANA ? : ANJEUN DI MANA LINGGIH?  ? (LEBIH BAIK SEBUTKAN NAMANYA)
C/O: BAPA/NENG DI MANA LINGGIH ?
-SEBUTAN CEWE : NENG/NYAI
-SEBUTAN COWO : UJANG /CEP/AKANG
-CANTIK : GEULIS
-GANTENG : KASEP
-KAMU CANTIK BANGET  : ANJEUN GEULIS PISAN /NENG GEULIS PISAN
-APA INI ? : NAON IEU ?
-JAUH TIDAK ? : JAUH TEU ?
-BAGUS BANGET : SAE PISAN
-JANGAN : ENTONG
-MARAH : NGAMBEK
-WC : JAMBAN
-KOLAM : BALONG
-SENDIRIAN : NYALIRA (HALUS) /SORANGAN(SEBAYA)
-SATU : HIJI
-DUA : DUA
-TIGA : TILU
-EMPAT : OPAT
-LIMA : LIMA
-ENAM : GENEUP
-TUJUH : TUJUH
-DELAPAN : DALAPAN
-SEMBILAN :SALAPAN
-SEPULUH : SAPULUH
-SEBELAS : SABELAS
-TIGA PULUH : TILU PULUH
-SERATUS : SARATUS
-TIGA RATUS : TILU RATUS
-SERIBU : SAREBU
-SEPULUH RIBU : SAPULUH RIBU
-SERATUS RIBU : SARATUS RIBU
-SEJUTA : SAJUTA
-SATU MILYAR : SAMILYAR
-SATU TRILYUN : SATRILYUN
-NOMOR : NOMBER
-SETENGAH : SATENGAH
-SEKARANG : AYEUNA
-BESOK : ISUKAN
-KEMARIN : KAMARI
-LUSA : PAGETO
-SEBELUM : SA ACAN
-SESUDAH : SA ATOS
-PAGI : ENJING-ENJING (HALUS) /ISUK-ISUK (SEBAYA)
-SIANG : BEURANG
-SORE : SONTEN/SORE
-MALAM : WENGI (HALUS)/PEUTING (SEBAYA)
-TENGAH MALAM :TENGAH WENGI/PEUTING
-HARI : DINTEN/POE
-SENIN : SENEN
-SELASA : SALASA
-RABU : REBO
-KAMIS : KEMIS
-JUM’AT : JUM’AT
-SABTU : SAPTU
-MINGGU : MINGGU /AHAD
-HITAM : HIDEUNG
-PUTIH : BODAS
-KUNING : KONENG
-MERAH : BEUREUM
-HIJAU : HEJO
-KERETA API : KARETA API
-BIS : BEUS
-PERMISI NUMPANG TANYA KALAU BIS JURUSAN TASIKMALAYA SEBELAH MANA..? :PUNTEN BADE TUMAROS DUPI BEUS JURUSAN TASIK DI PALIH MANA..??
-BERAPA HARGA TIKET KE TASIKMALAYA ? : SABARAHA HARAG TIKET KA TASIKMALAYA?
-LEWAT PUNCAK ATAU CIPULARANG ? : LEWAT PUNCAK ATAWA CIPULARANG..?
-KIRA-KIRA BERAPA  JAM..? : KINTEN-KINTEN SABARAHA JAM..?
-MAU PERGI KEMANA ? : BADE ANGKAT KAMANA ?
-NENG SEKOLAH DI MANA ? : NENG SAKOLA DI MANA?
-KELAS BERAPA? : KELAS SABARAHA ?
-BAGAIMANA SEKOLAHNYA LANCAR? : KUMAHA SAKOLANA LANCAR?
-PERKENALKAN NAMA SAYA AGUNG ? :PERKENALKEUN NAMI ABDI AGUNG ?
-SAYA TINGGAL DI TASIKMALAYA : ABDI LINGGIH DI TASIKMALAYA
-KALAU NENG TINGGAL DI MANA? : ARI NENG LINGGIH DI MANA?
-SAYA TINGGAL DI BANDUNG : ABDI TINGGAL DI BANDUNG
-NENG UDAH PUNYA PACAR ? : NENG ATOS GADUH KABOGOH ?
-BELUM : TEU ACAN
-SUDAH : ATOS
-MASA SIH BELUM PUNYA PACAR ? : MAENYA TEU ACAN GADUH KABOGOH?
-NENG CANTIK DEH : NENG MENI GEULIS
-BAIK : BAGEUR
-NAKAL : BANGOR
-JELEK : GORENG/JORE/BUTUT
-KETAWA : SEURI
-NANGIS : NANGIS/CEURIK/LEWEH

Aksara Sunda Baku

Dari Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas
Langsung ke: navigasi, cari
Aksara Sunda
Huruf-huruf konsonan 
dasar dalam aksara Sunda. Huruf konsonan baru tidak dimasukkan.
Informasi
Jenis aksara Abugida
Bahasa Sunda
Periode sekitar abad ke-17 hingga sekarang
Arah penulisan Kiri ke kanan
Silsilah
Aksara kerabat Bali
Batak
Baybayin
Buhid
Hanunó'o
Lontara
Sunda Kuno
Rencong
Rejang
Tagbanwa
Baris Unicode U+1B80–U+1BBF
ISO 15924 Sund, 362
Unicode alias Sundanese
Perhatian: Halaman ini mungkin memuat simbol-simbol fonetis IPA menggunakan Unicode.
Aksara Sunda Baku merupakan sistem penulisan hasil penyesuaian Aksara Sunda Kuna yang digunakan untuk menuliskan Bahasa Sunda kontemporer. Saat ini Aksara Sunda Baku juga lazim disebut dengan istilah Aksara Sunda.

Daftar isi

 [sembunyikan

[sunting] Latar Belakang dan Sejarah

Setidaknya sejak Abad IV masyarakat Sunda telah lama mengenal aksara untuk menuliskan bahasa yang mereka gunakan. Namun demikian pada awal masa kolonial, masyarakat Sunda dipaksa oleh penguasa dan keadaan untuk meninggalkan penggunaan Aksara Sunda Kuna yang merupakan salah satu identitas budaya Sunda. Keadaan yang berlangsung hingga masa kemerdekaan ini menyebabkan punahnya Aksara Sunda Kuna dalam tradisi tulis masyarakat Sunda.
Pada akhir Abad XIX sampai pertengahan Abad XX, para peneliti berkebangsaan asing (misalnya K. F. Holle dan C. M. Pleyte) dan bumiputra (misalnya Atja dan E. S. Ekadjati) mulai meneliti keberadaan prasasti-prasasti dan naskah-naskah tua yang menggunakan Aksara Sunda Kuna. Berdasarkan atas penelitian-penelitian sebelumnya, pada akhir Abad XX mulai timbul kesadaran akan adanya sebuah Aksara Sunda yang merupakan identitas khas masyarakat Sunda. Oleh karena itu Pemerintah Daerah Propinsi Jawa Barat menetapkan Perda No. 6 tahun 1996 tentang Pelestarian, Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Sastra, dan Aksara Sunda yang kelak digantikan oleh Perda No. 5 tahun 2003 tentang Pemeliharaan Bahasa, Sastra, dan Aksara Daerah.
Pada tanggal 21 Oktober 1997 diadakan Lokakarya Aksara Sunda di Kampus UNPAD Jatinangor yang diselenggarakan atas kerja sama Pemerintah Daerah Tingkat I Jawa Barat dengan Fakultas Sastra Universitas Padjadjaran. Kemudian hasil rumusan lokakarya tersebut dikaji oleh Tim Pengkajian Aksara Sunda. Dan akhirnya pada tanggal 16 Juni 1999 keluar Surat Keputusan Gubernur Kepala Daerah Tingkat I Jawa Barat Nomor 343/SK.614-Dis.PK/99 yang menetapkan bahwa hasil lokakarya serta pengkajian tim tersebut diputuskan sebagai Aksara Sunda Baku.
Saat ini Aksara Sunda Baku mulai diperkenalkan di kepada umum antara lain melalui beberapa acara kebudayaan daerah yang diadakan di Bandung. Selain itu, Aksara Sunda Baku juga digunakan pada papan nama Museum Sri Baduga, Kampus Yayasan Atikan Sunda dan Kantor Dinas Pariwisata Daerah Kota Bandung. Langkah lain juga diambil oleh Pemerintah Daerah Kota Tasikmalaya yang menggunakan Aksara Sunda Baku pada papan nama jalan-jalan utama di kota tersebut.
Namun demikian, setidaknya hingga akhir tahun 2007 Dinas Pendidikan Nasional Propinsi Jawa Barat belum juga mewajibkan para siswa untuk mempelajari Aksara Sunda Baku sebagaimana para siswa tersebut diwajibkan untuk mempelajari Bahasa Sunda. Langkah memperkenalkan aksara daerah mungkin akan dapat lebih mencapai sasaran jika Aksara Sunda Baku dipelajari bersamaan dengan Bahasa Sunda. Dinas Pendidikan Nasional Propinsi Lampung dan Propinsi Jawa Tengah telah jauh-jauh hari menyadari hal ini dengan mewajibkan para siswa Sekolah Dasar yang mempelajari bahasa daerah untuk juga mempelajari aksara daerah.

[sunting] Perbandingan antara Aksara Sunda Baku dan Sunda Kuna

Sebagaimana diungkapkan di atas, Aksara Sunda Baku merupakan hasil penyesuaian Aksara Sunda Kuna yang digunakan untuk menuliskan Bahasa Sunda kontemporer. Penyesuaian itu antara lain didasarkan atas pedoman sebagai berikut:
  • bentuknya mengacu pada Aksara Sunda Kuna sehingga keasliannya dapat terjaga,
  • bentuknya sederhana agar mudah dituliskan,
  • sistem penulisannya berdasarkan pemisahan kata demi kata,
  • ejaannya mengacu pada Bahasa Sunda mutakhir agar mudah dibaca.
Dalam pelaksanaannya, penyesuaian tersebut meliputi penambahan huruf (misalnya huruf va dan fa), pengurangan huruf (misalnya huruf re pepet dan le pepet), dan perubahan bentuk huruf (misalnya huruf na dan ma).

[sunting] Sistem penulisan Aksara Sunda Baku

[sunting] Aksara Swara

Representasi grafis
Sunda A.png = a Sunda Ae.png = é Sunda I.png = i Sunda O.png = o
Sunda U.png = u Sunda E.png = e Sunda Eu.png = eu

[sunting] Aksara Ngalagena

Representasi grafis
Sunda Ka.png = ka Sunda Ga.png = ga Sunda Nga.png = nga
Sunda Ca.png = ca Sunda Ja.png = ja Sunda Nya.png = nya
Sunda Ta.png = ta Sunda Da.png = da Sunda Na.png = na
Sunda Pa.png = pa Sunda Ba.png = ba Sunda Ma.png = ma
Sunda Ya.png = ya Sunda Ra.png = ra Sunda La.png = la
Sunda Wa.png = wa Sunda Sa.png = sa Sunda Ha.png = ha

[sunting] Rarangkén

Berdasarkan letak penulisannya, 13 rarangkén dikelompokkan sebagai berikut:
  • rarangkén di atas huruf = 5 macam
  • rarangkén di bawah huruf = 3 macam
  • rarangkén sejajar huruf = 5 macam
a. Rarangkén di atas huruf
Sundanese sign panghulu.png panghulu, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [i]. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign 
panghulu.png = ki.
Sundanese sign pamepet.png pamepet, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [ə]. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign 
pamepet.png = ke.
Sundanese sign paneuleung.png paneuleung, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [ɤ]. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign 
paneuleung.png = keu.
Sundanese sign panglayar.png panglayar, menambah konsonan [r] pada akhir suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign 
panglayar.png = kar.
Sundanese sign panyecek.png panyecek, menambah konsonan [ŋ] pada akhir suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign 
panyecek.png = kang.
b. Rarangkén di bawah huruf
Sundanese sign panyuku.png panyuku, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [u]. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign 
panyuku.png = ku.
Sundanese sign panyakra.png panyakra, menambah konsonan [r] di tengah suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign 
panyakra.png = kra.
Sundanese sign panyiku.png panyiku, menambah konsonan [l] di akhir suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign 
panyiku.png = kla.
c. Rarangkén sejajar huruf
Sundanese sign paneleng.png panéléng, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [ɛ]. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign 
paneleng.png = .
Sundanese sign panolong.png panolong, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [ɔ]. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign 
panolong.png = ko.
Sundanese sign pamingkal.png pamingkal, menambah konsonan [j] di tengah suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign 
pamingkal.png = kya.
Sundanese sign pangwisad.png pangwisad, menambah konsonan [h] di akhir suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign 
pangwisad.png = kah.
Sundanese sign pamaeh.png patén atau pamaéh, meniadakan vokal pada suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = ka → pamaeh = k.

[sunting] Angka

Representasi grafis
Sundanese digit 1.png = 1 Sundanese digit 2.png = 2
Sundanese digit 3.png = 3 Sundanese digit 4.png = 4
Sundanese digit 5.png = 5 Sundanese digit 6.png = 6
Sundanese digit 7.png = 7 Sundanese digit 8.png = 8
Sundanese digit 9.png = 9 Sundanese digit 0.png = 0
Dalam teks, angka diapit oleh dua tanda pipa | ... |.
Contoh: |Sundanese digit 2.pngSundanese digit 4.pngSundanese digit 0.png| = 240

[sunting] Tanda baca

Di masa sekarang, aksara Sunda menggunakan tanda baca Latin. Contohnya: koma, titik, titik koma, titik dua, tanda seru, tanda tanya, tanda kutip, tanda kurung, tanda kurung siku, dsb.

[sunting] Sumber

  • Juniarso Ridwan : Perda Kebudayaan yang Terkesan Chauvinistik, Pikiran Rakyat 4 Desember 2003.
  • Tedi Permadi : Aksara Sunda dan Soal Lainnya, Pikiran Rakyat 15 Februari 2004.
  • Atep Kurnia : Jasa Tuan Hola Buat Sunda, Kompas (Edisi Jawa Barat) 10 November 2007.
  • Djasepudin : Memasyarakatkan Aksara Sunda, Kompas (Edisi Jawa Barat) 07 April 2007.

[sunting] Pranala luar

[sunting] Lihat pula

Sunda

Ti Wikipédia, énsiklopédia bébas basa Sunda
Luncat ka: pituduh, sungsi
Sunda mangrupa idéntitas pikeun hiji séké sélér nu nyicingan utamana bagian kulon pulo Jawa (katelah Tatar Sunda atawa Pasundan, ngawengku propinsi Jawa Kulon, Banten, jeung bagian kulon Jawa Tengah), nyaéta urang Sunda, nu migunakeun basa Sunda salaku basa indungna katut kabudayaanana. Sunda asalna tina kécap Su nu hartina sagala nu ngawengku unsur kaalusan. Urang Sunda miboga kayakinan yén ngabogaan etos atawa karakter Kasundaan, salaku jalan ka kautamaan hirup. Karakter Sunda nu dimaksud nya éta cageur (sehat), bageur (baik), bener (benar), singer (mawas diri), jeung pinter (cerdas). Karakter ieu geus dituluykeun ku masarakat nu cicing di Jawa barat ti jaman Kerajaan Salakanagara.
Aya sababaraha definisi sunda nurutkeun para ahli, diantarana nya éta:
  • Sund hartina moncorong (A Sanskrit-English Dictionary karangan Monier Williams)
  • Kécap Sunda dina An Index to the names in the Mahabharata karangan S. Sorensen disebutkeun yén:Ngaran Dewa Wisnu, Ngaran Daitya (Buta) anak Nisunda (Nikhumba) jeung dulurna Upasunda. Ieu dua dulur téh silihpaéhan lantaran marebutkeun Widatina geulis nu ngaranna Tilottama.
  • Dina Kamus Jav-Ned. Handwoordenbook karangan J.E.C. Gericke jeung T. Roorda disebutkeun yén Sunda téh hartina numpuk, nyusun, ngarangkep, kécap atawa sora dirajek. Upama dijieun candrasangkala hartina dua, asalna tina basa Jawa unda anu hartina :Ngunda (jangkrik anu rek diadukeun), Ngapungkeun (langlayangan). Dina basa Jawa tunda hartina tumpukan, susun.
  • Sunda hartina éndah, dina carita Mundinglaya Dikusumah aya garwa Prabu Siliwangi anu jenenganana Nyai Mantri Manik ManuSunda, sakapeung disebut Kentring Manik ManuSunda, anu hartina Nyai Mantri Permata Ciciptan anu Endah.
  • Numutkeun kana basa Sansakerta anu mangrupa induk basa-basa Austronesia, harti sunda téh aya genep, nya éta :Bercahaya, terang benderang, Anu ngarawat alam/dunya, Satria anu ngabogaan tanaga gedé, Satria anu trampil, Bodas beresih, Ngaran gunung di beulah kalér kota Bandung.
  • Numutkeun basa Kawi (Kawi-Javaans Woordenbook karangan C. F. Winter Sr.) aya opat harti Sunda, nya éta :“Cai” hartina daérah anu loba cai, “Tumpukan” hartina subur, “Pangkat” hartina ngabogaan kualitas, “Waspada” hartina ati-ati
  • Numutkeun basa Jawa aya lima harti Sunda, nya éta :“Tersusun” hartina tartib, “Nyatu/Bersatu” hartina hirup rukun, “Angka dua (candra sangkala)” hartina saimbang, “Naék” hartina kualitas hirupna terus naék, “Terbang melambung” hartina beuki naék kualitasna.
  • Numutkeun pamanggih G.P Rouffaér kecap sunda asalna tina basa hindu, nya éta :Sund hartina moncorong, Ngaran dewa wisnu, Ngaran daitya (buta), Ngaran hiji monyet, Cuddha hartina bodas, Sa-udha, Sa-tunda hartina panundaan/gudang, Sugema.
  • Numutkeun basa Sundana, kecap Sunda ngabogaan harti :“Lumbung” hartina subur makmur, “Sonda” hartina alus, “Sonda” hartina unggul, “Sonda” hartina senang, bungah, “Sonda” hartina sarua jeung kahayang haté, “Sondara” hartina lalaki anu kasép, “Sondari” hartina awéwé anu geulis, Pinuh ku rasa kanyaah, Éndah.
  • Bahasa Kawi[1]
  1. SUNDA hartina cai
  2. SUNDA hartina jumplukan
  3. SUNDA hartina pangkat
  4. SUNDA hartina ati-ati
  • Bahasa Jawa [2]
  1. SUNDA hartina ngéntép seureuh
  2. SUNDA hartina ngahiji
  3. SUNDA hartina angka dua (2) dina itungan candrasangkala atawa suryasangkala
  4. SUNDA asalna tina kecap unda, artina naék
  5. SUNDA hartina ngapung

Sundakala

Daptar eusi

 [sumputkeun

[édit] Pamuka

Kecap Sunda bisa nujul ka rupa-rupa harti nu sacara umum patali jeung wewengkon bagian kulon kapuloan Indonésia. Titinggal sajarah pangheubeulna nu nyebut-nyebut kecap Sunda nyaéta prasasti Kebonkopi 2 nu dijieun taun 536 M (atawa 458 Saka) dina basa Malayu nu nujul ka karajaan Sunda (aya ogé nu boga pamanggih yén prasasti ieu dijieun taun 932 M, atawa 854 Saka).

[édit] Widang géografi/géologi

Istilah-istilah dina widang géografi/géologi nu ngagunakeun kecap "sunda" diwanohkeun ku pangumbara Kulon ti Éropa, di antarana

[édit] Étimologi

Kecap ieu sigana asalna tina basa Sangsakerta nu hartina 'cahya' atawa 'cai'.

[édit] Tempo ogé

[édit] Sumber rujukan

[édit] Tumbu kaluar

Arjuna Wayang.jpg

Tidak ada komentar:

Posting Komentar